Reistijd-isochronen

hoe “lijnen van gelijke tijd” helpen in het inzicht krijgen en optimaliseren van mobiliteitsvraagstukken

Historische Isochroonkaart door Francis Galton (1881)

Een reistijd-isochroon

Isochroon is afgeleid van de Griekse woorden iso en chronos en betekent letterlijk “van gelijke tijd”.

Een reistijd-isochroon geeft aan wat de reistijd is van of naar een plek met een bepaald vervoermiddel, oftewel: hoe ver men kan komen binnen een bepaalde reistijd?

Reistijd-isochronen worden vaak gemaakt vanuit een verkeerskundig perspectief: hoe goed bereikbaar is een stad of regio? Of, zoals historische voorbeelden aangeven: hoe klein de wereld aan het worden is met nieuwe technologieën, zoals blijkt uit één van de eerste historische isochroonkaarten uit 1881 van Francis Galton.

In deze blog willen we laten zien dat isochroonkaarten ook voor werkgevers zeer zinvol zijn, bijvoorbeeld bij het uitwerken van mobiliteitsbeleid, fietsbeleid, huisvestingsbeleid en locatiekeuzeprocessen.

De isochroon-kaart als maatstaf voor uw bereikbaarheid

Bedrijfsspecifieke isochroon-analyses kunnen organisaties op verschillende manieren ondersteunen, zoals bijvoorbeeld:

  • Om mobiliteitsbeleid kwantitatief te onderbouwen: Waar wonen onze medewerkers ten opzichte van onze kantoorlocatie of locaties en via welke modaliteiten of reismethoden en in welke reistijd kunnen ze hun werkplek bereiken?
  • Om fietsbeleid te kunnen formuleren: Hoeveel personeelsleden wonen bijvoorbeeld op 10 kilometer fietsafstand? Of op 20 kilometer e-bike-afstand?
  • Om de aanrijtijden van een dienstverlener door te rekenen: kan onze serviceorganisatie vanuit onze vestigingen het hele verzorgingsgebied bedienen binnen 20 minuten? En is dat nog steeds zo als we één of meer vestigingen sluiten?
  • Als hulpmiddel bij herhuisvestingstrajecten, locatiesluitingen, etc.: Wat is de impact van een fusie op ons medewerkersbestand en waar kun je problemen verwachten bij het behoud van medewerkers door toenemende reistijden?
  • Als hulpmiddel bij veranderingen in mobiliteitsbeleid, parkeerbeleid, OV-beleid: Waar liggen kansen in het verbeteren, efficiënter of duurzamer maken van het totale woon-werkverkeer?

Hierbij is een isochroon-aanpak vaak van grote toegevoegde waarde in het kwantificeren, visualiseren en onderbouwen van beleid. Een organisatie is daarbij zelden gebaat bij een algemene, regionale of nationale bereikbaarheidskaart, maar veel meer bij een bedrijfsspecifieke set van isochroonkaarten.

De hier getoonde kaarten hebben betrekking op een fictieve werkgever in Woerden en zijn respectievelijk een auto-isochroonkaart, een fiets-isochroon en twee OV-isochronen: één op basis van het lopen van en naar de OV-halte of station, en één waarbij de fiets wordt gebruikt als voor- en natransport. Opmerkelijk om te zien dat het gebied (en dus ook ongeveer het aantal woonadressen) dat in bijvoorbeeld 40 minuten bereikt kan worden ongeveer vier keer zo groot wordt bij het toevoegen van de fiets aan de OV-keten.

Vanzelfsprekend kunnen dergelijke isochroon-kaarten ook gecombineerd worden met andere visualisaties, zoals de woonadressen van de medewerkers, bepaalde kantoren of faciliteiten, maar ook bijvoorbeeld data uit andere bronnen, zoals CBS-cijfers of andere (demografische) data.

Optimalisatie: Multisite reistijd-isochronen

Naast de ‘normale’ isochronen zijn er, afhankelijk van de toepassing, ook allerlei geavanceerde isochronen te maken. Voor een specifieke toepassing, namelijk ‘herhuisvesting’ ontwikkelde de smart mobility leverancier MobilityLabel een bijzondere variant. Bij normale isochronen worden gebieden getoond die een gelijke reistijd kennen naar een specifieke plek (in bovenstaande voorbeelden de locatie van een kantoor of bedrijf). In déze isochroon-analyse stellen we de bedrijfslocatie juist ter discussie en zoeken we punten (potentiële kantoorlocaties) van gelijke totale reistijd, gemeten over het gehele medewerkersbestand. De punten van gelijke kleur kennen daarmee een gelijk aantal totale reisuren per jaar voor de totale personeelspopulatie, rekening houdend met de auto-, fiets- en OV-infrastructuur, files en dienstregelingen, en de woonadressen, wekelijkse werkdagen en modaliteiten van alle medewerkers. De complexiteit hiervan en het grote aantal benodigde berekeningen (vaak enkele miljoenen) maakt dit tot een zeer geavanceerde isochroon. De kaart die hier uit volgt is te lezen als een soort hoogtekaart die van elke relevante vierkante kilometer aangeeft wat de reistijdimpact zou zijn bij een bedrijfsverplaatsing naar die plek: Hoe groener gekleurd, des te gunstiger die vierkante kilometer voor úw organisatie qua totale reistijd is als vestigingsplaats.

Alle analyses, resultaten en visuals zijn bedrijfsspecifiek en uniek voor de karakteristieken van uw organisatie. Het is namelijk onze expliciete ervaring dat er niet zoiets bestaat als generieke ‘goede bereikbaarheid’; wat voor de ene organisatie een goed bereikbare locatie is, is voor een andere juist een slechte. Dit is sterk organisatie-afhankelijk. De bereikbaarheid wordt voor een groot deel bepaald door de woonadressen van de medewerkers, de reiskeuzes en -voorkeuren en het woon-werk-beleid van uw organisatie.

Wilt u hier meer over weten, lees dan verder op mobilitylabel.com.

Historische Isochroonkaart van Francis Galton 1881